Poniżej przedstawiłem schemat i płytki opracowanego przezemniemodemu - Interface sprzęgającego komputer z TRX-em. dla emisji RTTY , PSK ,CW, Audio (korzystających z karty muzycznej komputera ) oraz emisji CW . W założeniu jest to modem dla posiadanego przeze mnie TS 2000 - gdyż każdy sygnał do TS2000 jak i z TS2000 posiada osobny przewód masy . Dla innych transciverów nie posiadających osobnego pinu masy dla kazdego sygnału można te osobne masy po prostu zewrzeć we wtyczce do złącza 9-pinowego RS232 CON1Płytka mawymiary 78,5 x 53,5 mm . Do podłaczenia do komputera używane jest żłącze COM 9-pinowe RS232 w którym używane są cztery sygnały :
•
RST (Request to Send) do załączania PTT TRX-a
•
DTR (Data Termianal Ready) do kluczowania CW na wejsciu TRX-a
•
TXD ( Data Transmitted) do kluczowania wejsciem FSK ( Frequency Shift Keying) TRX-a dla emisji RTTY
•
GND Masa komputera
Modem wspólpracuje z dowolnym portem COM . Może to byc port bezposredni lub symulowany poprzez właczenie przejściówki do USB/COM do portu USB . Zazwyczaj potrzebny jest wtedy odpowiedni sterownik - chyba że posiadane Windowsy posiadają już sterownik do USB/COM
Ponizej przedstawiono standardowy port COM 9 pin męski tj. w ukladzie jaki jest zastosowany w komputerze
Serial port COM 9 pin - męski
Pin Sygnał i jego znaczenie
1.
DCD Data Carrier Ready - Gotowość nośnej
2.
RXD Received Data) - Dane odbierane przez komputer
3.
TXD Transmitted Data - Dane nadawane z komputera
4.
DTR Data Terminal Ready - Gotowość terminala
5.
GND Signal Ground - Masa komputera
6.
DSR Data Set Ready - Gotowość do odbioru
7.
RTS Request to send - Prośba o nadawanie
8.
CTS Clear to send - Gotowy do nadawania
9.
RI Ring Indicator
Poniżej przedstawiono
Schemat modemu sprzegającego komputer z transceiverem TRX dla emisji RTTY, PSK, CW, Audio opracowany przez SP9AUV
Schemat Interfejsu komp/TRX RTTY, PSK, CW, Audio opracowany przez SP9AUV
Klikaj na obrazku
Modem dla emisji RTTY i PSK wykorzystuje karte muzyczną komputera oraztechnike modulacji AFSK (Audio Frequency Shift Keying) co oznacza że czestotliwość wyjsciowa TRX-a jest przesuwana tj kluczowana sygnałem Audio m.cz wytwarzanym przez kartę muzyczną komputera . W przypadki odbioru częstotliwość odbiorcza audio - mcz jest dekodowana przez kartę muzyczną i wspólpracujący z nią program wytwarzając odpowiednie stany zero-jedynkowe dla odpowiedniego typu emisji . Częstotliwość m.cz Audio jest przepuszczana dla obydwu kierunków przeztransformatory akustyczne T1 i T2 typu Zatra TD-48 celemseparacji galwanicznej między komputerem a TRX-em . Prócz emisji RTTY wytwarzanej metodą AFSK modem może także używać mozliwości jakie daje większość transceiverów tj technikiFSK (Frequency Shift Keying). Tutaj shiftowanie czestotliwości nadawczej (shift dla RTTY wynosi 175 Hz ) odbywa się bezpośrednio kluczując jakiś oscylator nadawczy w TX-ie np. oscylator VFO , VXO lub inny decydujący o częstotliwości wyjściowej TX-a. Dla sygnałow PTT , CW i FSK stosowane są optoizolatory-fototranzystory OK1, OK2 , OK3 typu CNY17 . Prócz emisji wyżej opisanych modem moze także pracowac w modzie Audio tj. można z komputera wysyłac głos dla modu SSB - LSB i USB . W komputerze nagrywa siępliki głosowe typu .wav głosowe , które następnie mogą być nadawane przez komputer odciązając głos operatora . Szczególnie jest to przydatne w zawodach do nadawania głosem przez komputer wywołania ogólnego .
Prześledzimy teraz drogę sygnałow na schemacie dla:
(dla przejrzystości analizy sygnałow i by ciagle nie przewijać strony zaleca się rozdział niniejszy otworzyc w dwóch osobnych kartach i ustawić tak by schemat był widoczny na jednej karcie przeglądarki a poniższy opis na drugiej karcie i przełaczac się między kartami --- lub wydrukowac sobie schemat na papierze z pliku .pdf ze zbioru pobranego tutaj )
Synał nadawania dla emisji PSK , RTTY, Audio jest pobierany z wyjścia LINE OUT komputera i prowadzony przez 3 zyłowy kabel stereofoniczny (1-sza żyła -lewy kanał 2-ga żyła prawy kanał 3 - ekran - masa komputera) do gniazdka SV3 Line Out. Gniazdko SV3 Line Out jest połaczone z gniazkiem sterefonicznym X4 , do którego można podłączać zewnętrzne glośniczki lub słuchawki stereo . Umożliwia to wykorzystanie tego kanału także do normalnego odtwarzania muzyki lub sprawdzenia czy leci sygnał PSK lub RTTY . W ten sposób mamy zapewnione normalne korzystanie z karty muzycznej bez przełaczania kabli z tyłu komutera . Gniazdka JP3 i JP4 do których można wkładac zworki służa do wybrania:
•
w stanie zwartym sygnal audio jest podawany dalej do modemu
•
w stanie rozwartym wetkniecie wtyczki od glosniczka lub słuchawek powoduje iż sygnał audio nie jest podawany dalej
•
ja u siebie na JP3 i JP4 mam stałe zworki
Gniazdko SV2 i dołączana do niego zworka 2 pinowa służy do wybrania czy dalej będzie podawany sygnał z lewego kanału czy z prawego . Ponieważ sygnał PSK , RTTY , Audio jest monofoniczny a zapas napięcia jest wystarczający do wysterowania TRX-a mozna wybrac dowolny kanał zwarając : dla lewego kanału - zwarcie 2 z 3 lub dla prawego kanału zwarcie 2 z 1 .Sygnał wyjściowy jest dalej podawany natransformator T2 separujący galwanicznie komputer od TRX-a . U mnie jest to typ Zatra TD-48 wyciagnięty ze starych aparatów telefonicznych z wybieraniem impulsowym. Doskonale nadają się tutaj transformatorki z modemów telefonicznych o przekładni 1 : 1 . Opornośc uzwojeń dla prądu stałego wynosi około 100 - 200 om . W zastosownym transformatorku TD-48 są połaczone szeregowo dwa uzwojenia po 56 om na wejściu tansformatorka . Wyjściowa oporność wynosi 223 om . Z transformatorka tego sygnał podawany jest na dzielnik oporowy składający się oporników R2 60 Kom i potencjometru montażowego R1 2,2 Kom . Dzielnik ten został tutaj zastosowany celem zapobieżenia przed nadmiernym przesterowaniem stopnia m.cz modulącego . Dopuszczalna wartość napięcia m.cz dla TRX-a wynosi zazwyczaj około 10 mV i jest szczególnie istotna dla emisji PSK. Dokładna metoda ustawienia odpowiedniego wymodulowania jest opisana w tym rozdziale.Po wybraniu odpowiedniego napięcia z suwaka jest one podawane na pin 8 (sygnal TRX/_Audio_INPUT) zlącza CON1 typu 9 pin RS232 . Masa dla tego sygnału z transformatora (punkt 5 ) jest podawana na pin 6 zlącza CON1 (sygnal GND_TRX/X_AUDIO_INPUT). Dalej poprzez kabel lączący modem z TRX-em jest podawany na osobne wejście przeznaczone domodulacji AFSK - w TS200 jest to gniazdko 13 pinowe złącze ACC2 - Rozkład pinów dla tych złacz dla róznych typów TRX-ów zostanie omówiny niżej
Sterownie TRX-em odbywa się tutaj przez osobny port COM komputera porzez opisywany modem PSK,RTTY,FSK,Audio Nalezy podkreślić iż użyty jest tutaj inny port COM niż używany do CAT-a.. W moim TS200 jest osobny port typu COM służacy do sterowania radiem porzez CAT i nie jest potrzebny zaden osobny intefejs do CATa. Wiekszość wspólczesnych TRX-ów ma osobne wyjście typu COM dla cełow CAT-owskich. Kabel CAT to zwykły kabel RS232 typu 1 do 1 tzn. pin <1---1> <2---2> itd do pinu 9. łączący port COM komputera i port COM CAT-a . Port CAT słuzy przede wszystkim do pobierania danych dotyczących czestotliwości jak i do jej zadawania. Prócz tego złączem CAT można przesyłac komendy jakie może wykonac TRX (każda instrukcja do transceivera z CAT-em posiada rozdział opisujący te komendy oraz jaki ciąg bitów należy przesłać szynami TXD lub pobrac z szyny RXD. Użyty tutaj i opisywany kabel to kabel łączący inny port COM komputera z portem 9 pinowym typu RS232 CON2 modemu PSK , RTTY, CW , Audio . Jest to także zwykły kabel RS232 typu 1 do 1 tzn. pin <1---1> <2---2> itd do pinu 9. Dla tego modemu opiszemy trzy tory sterujące uzyte w tym porcie
1.
Tor PTT . Sygnał RTS (Request to Send) z pinu 7 złacza CON2 jest podawany poprzez opornik R5 480 om do wejscia 1 fotranzystora OK1 CNY17 . Prócz tego poprzez opornik R8 4,6 Kom jest podawany na diodę świecącą LED D1 koloru czerwonego - Dioda ta sygnalizuje załaczenie nadawanie transcivera TRX.Fototranzystor dokonuje separacji galwanicznej TRX-a od komputera . Sygnał wyjściowy z tego fototranzystora - pin 5 jest podawany na pin 7 TX/X_PTTY_KEY powodując załaczenie TRX-a na nadawnie poprzez przyziemienie tego sygnału do "zera". Masa dla tego sygnału jest pobierana z pinu 4 fototranzystora OK1 CNY17 i jest podawana na pin 7 CON1 razem z sygnalem GND_TR/X_AUDIO_INPUT .
2.
Tor CW. Sygnal DTR (Data Terminal Ready) jest używany do kluczownia CW . Należy pamiętać by w programie współpracującym wybrać ten sygnał jakoklucząjący telegrafię CW - tj sygnał DTR . Sygnał DTR z pinu 4 zlacza CON2 z komputera porzez opornik R6 480 om jest podawany na pin 1 fototranzystora OK2 CNY17 . Prócz tego poprzez opornik R9 4,6 Kom jest podawany na diodę świecącą LED D2 koloru zielonego . migając w takt nadawanych kropek i kresek telegrafii CW .Z wyjścia fototranzystora OK2 CNY17 pin 5 sygnał kluczowania CW jest podawany na pin 4 złącza CON1 - sygnal TR/X_CW_KEY . Masa dla tego sygnału GND_CW_KEY jest pobierana z wyjścia 4 fototranzystora OK2 CNY17 .i podawana na pin 1 CON1 .
3.
Tor FSK dla emisji RTTY . Sygnał TXD z pinu 3 CON2 z komputera jest podawany na poprzez oprnik R7 480 om na wejście 1 fototranzystora OK3 CNY17 . Prócz tego poprzez opornik R10 4,6 Kom jest podawany na diodę świecącą LED D3 koloru żółtego , która miga w takt nadawanych sygnałow FSK . Metoda FSK dla emisji RTTY została opisana wyżej .Z wyjścia 5 fototranzystora OK3 sygnał jest podawany na pin 3 złącza CON1 - sygnał TR/X_RTTY_KEY_INPUT_FSK . Masa dla tego sygnału jest pobierana z pinu 4 fototranzystora OK3 CNY17 i podawana na pin 5 CON1 razem z sygnałem GND_TR/X_AUDIO_OUTPUT .
Synał m.cz odbierany przez transciever z wyjscia gniazda (W TS200 jest to gniazdko ACC2) specjalnie przeznaczonego dlamodulacji AFSK jest podawany na pin 9 CON1 - sygnał TR/X_AUDIO_OUTPUT . Następnie poprzez opornik R1 1Kom jest podawany na potencometr montażowy R3 25 Kom . Z suwaka sygnał jest podawny na transformatorek separujący T1 na pin 2 . Z wyjścia transormatora sygnał m.cz jest podawany na gniazdko SV1 w którym zworką 2 -stykową można wybrac iż dalej sygnał zostanie podany na lewy lub prawy kanał stereo wejscia LINE-IN komputera .. Z gniazdka SV4 do karty muzycznej prowadzi 2 zyłowy + 1 masa kabel stereo zakończony wtykiem Mini-Jack stereo . Prócz powyższego obwodu odbioru w modemie zostało wstawione specjane gniazdko X3 stereofoniczne przeznaczone do podłaczenia mikrofonu - by nie utrudniac włączenia mikrofonu z tyłu komputera . Mikrofon jaki można tutaj podłączyć to mikrofon pojemnościowy (elektretowy) gdyż standardowo takich mikrofonów używa się dla kart mużycznych. W celu podłączeniamikrofonu dynamicznego należy użyc gniazdka X5 z przodu modemu .Jednak przy zastosowaniu mikrofonów dynamicznych do nagrywania głosu moga wystąpic problemy ze zvyt małym poziomem wysterowania . Gniazdko X6 można użyc do podlączenia słuchawek w celu odsłuchu TRX-a
Kabel łączący komputer z transceiverem ze wzgłedu na to iż po stronie transceivera mogą byc potrzebne osobne wejścia dla klucza CW lub wejścia FSK najlepiej jest wykonac w postaci jednego kabla w którym po obcięciu izolacji będzie można z powrotem wyprowadzic ze złacza ACC2 - (jak to jest u mnie) druty dla CW - bez ich przecinania a tylko wsadzeniu ich do koszulki - jak pokazano na zdjęciu obok
Okablowanie dla TS2000 i modemu PSK - RTTY - Audio- CW by SP9AUV i przejściówka dla TNC2C lub TNC220 dla packet-radio AX.25 pokazuje poniższy rysunek
Kabel dla połączenia TS2000 i modemu
PSK - RTTY - Audio- CW by SP9AUV
oraz przejściówka dla TNC2C lub TNC220
dla packet-radio AX.25
Podłączenia modemu do różnych typów transceiverów
Transcievery Kenwood i ICOM
Podłączenia modemu PSK,RTTY,CW,Audio, do różnych typów transceiverów cz 1
Klikaj na obrazku by powiększyć/pomniejszyć
Transcievery Yaesu
Podłączenia modemu PSK,RTTY,CW,Audio, do różnych typów transceiverów cz 2
Klikaj na obrazku by powiększyć/pomniejszyć
Ze względu na to iż w posiadanej przez mnie dokumentacji dla transceivera Kenwood TS850Sdla jest zamieszczone odwrotne znaczenie pinów 3 i 11 (AF Input i AF Output) nie zamieszczono w powyższej tabelce podłączenia do ACC2 dla tego transceivera aż do chwili wyjaśnienia tej rozbieżności
Uwaga Gniazdko do podłączenia AFSK dla transceivera Yaesu FT897D .w dokumentacji fabrycznej nieszczęsliwe oznaczono nazwą DATA - co sugerowało by że jest to transmisja cyfrowa zero-jedynkowa. .Jednak tak nie jest.
Piny złącza DATA dla FT897D
Jest to normalne gniazdo gdzie wyprowadzone jest m.cz (Audio) z odbiornika i wchodzi na kartę muzyczną lub do modemu PACKET RADIO/TNC , a sygnał do nadawania metodą AFSK jest podawany np z karty muzycznej lub z modemu PACKET RADIO/TNC. Nieszcześliwie też oznaczono piny - DATA OUT 1200 bps i DATA OUT 9600 bps . Zapis 1200 bps lub 9600 bps oznacza że pasmo przenoszenia toru m.cz jest odpowiednie dla Packet 1200 bps lub 9600 bps. Dla osiągnięcia szybkości 9600 bps przez TNC potrzebne jest by tor m.cz przenosił wieksze pasmo
Złącze CATsłuży do przesyłania pomiędzy komputerem a TRX-em :
•
danych dotyczącychczęstotliwości odbieranej lub zadanej
•
przesyłania z komputera do TRX-a komend do wykonania przez TRX
1.
Transceivery Kenwood TS2000,TS870S, TS480 SAT, HX posiadaja osobne gniazdko 9 pinowe typu RS232 -COM z wtykiem typu męskiego.dla podłączenia sterowania CAT-a bez potrzeby żadnego dodatkowego interfejsu . Używa się wtedy kabla RS232 9 pin (do kupienia w sklepie - przy czym zawyczaj trzeba jeszczedodatkowo zakupic tzw :"zmieniacz płci") . Kabel od strony komputera musi byc zakonczony wtykiem 9 pinowym typu żenskiego a od strony transceivera tez wtyczką typu żeńskiego. Standardowo kabel 9-pinowy ma z jednej stony wtyk męski a z drugiej strony wtyk żeński i dlatego potrzeba zastosowac ten zmieniacz płci. Jest to po prostu przejściówka posiadająca z obydwu stron wtyk żenski. Można też taki kabel wykonać sobie samemu stosując z obydwu stron złącze typu żeńskiego . Połączenia w takim kablu to typu "straight-wired" 1:1 tzn <1 do 1> <2 do 2> <3 do 3> itd aż do pinu 9 .
2.
Transceiver Kenwood TS850S da pracy z CAT-em potrzebuje osobnego interfejsu IF232 .
3.
Transceivery typu ICOM od IC706 do ICOM 7000 do połączenia się z komputerem używają gniazdka typu mini jack monofonicznego z uzyciem interfejsuCI-V (fabycznego) - łatwego do realizacji samodzielnej . Transmisja w obydwie strony odbywa się po jednym drucie .
4.
TransceiverYaesu FT 897D do podłączenia CAT -a używają 8 pinowego gniazdka typu miniDIN w dokumentacji oznaczonego CAT/LINEAR .
5.
Transceiver Yaesu Mark V FT100MP, Yaesu Mark V FT100MP Field,Yaesu FTDX9000, FT2000 posiadają osobne gniazdko 9-pinowe typu RS232 -COMz wtykiem typu męskiego.dla podłączenia sterowania CAT-a bez potrzeby żadnego dodatkowego interfejsu . W przypadku Yaesu Mark V FT100MP, Yaesu Mark V FT100MP Field , FT2000 musi tyc kabel typu "stright" tzn 1:1 . Stosuja sie tutaj uwagi takie same jak dla transceivera Kenwood TS2000 - patrz punkt 1 wyzej.
6.
W Yaesu FT847 (satelitarny)musi być jednak kabel połączeniowy typu null modem (Use a null modem - not stright ), Oznacza to iz musimy używać kabla w którym pin 3 TXD- Data Transmited ze strony komputera lączy się z pinem 2 RXD - Data received z portu COM transceivera) . Zaden dodatkowy modem konwertujący poziomy syganałów nie jest tu potrzebny
Płytki drukowane modemu PSK , RTTY, CW, Audio by SP9AUV
Płytka dolna z elementami na górnej stronie
Płytka dolna z elementami na górnej stronie
Klikaj na obrazku
Płytka dolna - widok z góry
Płytka dolna - widok z góry
Klikaj na obrazku
Płytka górna - widok z góry
Płytka górna - widok z góry
Klikaj na obrazku
Zdjęcie modemu z góry
Zdjęcie modemu z góry Interface PSK RTTY FSK Audio CW by SP9AUV
Klikaj na obrazku
Zdjęcie modemu z góry na skos
Zdjęcie modemu z góry na skos Interface PSK RTTY FSK Audio CW by SP9AUV
Klikaj na obrazku
Zdjęcie modemu od strony elementów
Zdjęcie modemu od strony elementów Interface PSK RTTY FSK Audio CW by SP9AUV
Klikaj na obrazku
Zdjęcie płytki dolnej ze scieżkami
Wykonano tylko sciezki dolnej warstwy - a połaczenia gornej warstwy wykonano drutem
Zdjęcie modemu od strony scieżek Interface PSK RTTY FSK Audio CW by SP9AUV
Klikaj na obrazku
Zbiór zawierający schemat i płytki można pobrac kikając na poniższy button
Zbiór pobrano
2180
razy
Plik należy rozpakować . Katalog Interface_PSK_RTTY_FSK_CW_AUDIO_by_SP9AUV utworzy sie automatycznie . Katalog będzie zawierał oprócz plików dotyczących intefejsu dodatkowe zbiory jakie zastosowano tworząc projekt płytki pod Eagle 4.1 . I tak będą obecne:
1.
Katalog cam ze zbiorami potrzebnymi dla potrzeb Eagle 4.1
2.
Katalog dru ze zbiorami potrzebnymi dla potrzeb Eagle 4.1
3.
Katalog lbr ze zbiorem dodatkowym SP9AUV.lbr bibliitecznym dodatkowych elementów do bibliotek (między innymi transformator akustyczny TD-48
4.
Katalog Projects a w nim podkatalog Moje projekty/InterfacePSK_3 z nastepującą zawartością
1.
Schemat płytki w formacie
1.
Interfejs_3_PSK_RTTY_AUDIO.sch - schemat w formacie Eagle 4.1
2.
Interfejs_3_PSK_RTTY_AUDIO.brd - płytka drukowana w formacie Eagle 4.1
3.
Interface_3_PSK_RTTY_AUDIO_sch.ps w formacie Post Script wygenerowanym przez CAM procesor w Eagle 4.1 - do utworzenia innych formatów przez Corel Draw 9.0
4.
Interface_3_PSK_RTTY_AUDIO_sch.cdr w formacie Corel Draw 9.0
5.
Interface_3_PSK_RTTY_AUDIO_sch.pdf w formacie .pdf do wydruku schematu pod Adobe Acrobat
6.
interface_3_psk_rtty_audio_sch_zmniejszony.gif w formacie .gif graficznym
7.
Interface_3_PSK_RTTY_AUDIO_sch_zmn_3.gif w formacie .gif graficznym
8.
Katalog Bez_otworow zawierający płytki drukowane w wersji z zapełnionym obszarem otworów poprzez płytkę . Dla warunków amatorskiego wykonywania płytek zaleane jest użycie zbiorów z tego katalogu
1.
Zbiory w formacie Post Script .ps zawierające płytki drukowane dla warstw
1.
InterfacePSK_down.ps
2.
InterfacePSK_top.ps
3.
InterfacePSK_top_mirror.ps - odbicie lustrzane płytki górnej
4.
InterfacePSK_down_top_and_elements.ps - dolna warstwa , górna warstwa i elementy
5.
Katalog Jeden_element_na_A4 zawierający jedną płytkę na całym arkuszu A4
1.
Zbiory w formacie .cdr corelowskim , w formacie pdf i w formacie .gif dla warstwy dolnej.górnej i warstwy polączonej gorna/dolna/elementy . Do przygotowania wydruku celem nasieniesia go na płytkę najlepiej zastosować InterfejsPSK_down.pdf iInterfejsPSK_top.mirror.pdf z tego katalogu . Zbiory .pdf wydrukowują zbiory dokładnie w skali 1:1 . Zalecaną metoda w warunkach amatorskich do wyprodukowania płytek jest metoda żelazkowa która zostanie opisana póżniej . Ponieważ jednak podczas takiego wykonywania płytek może się nam coś nie udać najlepiej na jednym arkuszu A4 wydrukowac 4-płytki i wtedy należy uzyć zbiorów z katalogu Wiele_elementow_na_A4
6.
Katalog Wiele_elementow_na_A4 zawierający na jednym arkuszy A4 cztery płytki. Układ zbiorów jest podobny do opisanego wyżej układu , z tym ze na jednym arkuszu A4 zostały umieszczone 4 płytki
9.
Katalog Z_otworami zawierający podkatalogi i zbiory w układzie jak wyżej opisano z tym ze obszar otworów jest niewypełniony . Zalecane dla osób które płytkę chcą wykonac metodą bardziej profesjonalną najlepiej z otworami metalizowanymi